wtorek, 28 czerwca 2011

Nek - Notte di febbraio





Stai con me, è presto e poi che fretta c'è
anche se fuori dall'auto già piove da un'ora
e sale piano la voglia di una casa,
una candela da accendere
e poi spegnere.
Zostań ze mną, jest wcześnie, a poza tym skąd ten pośpiech
Mimo że na zewnątrz auta już pada od godziny
i powoli przychodzi pragnienie pójścia do domu,
Trzeba zapalić świeczkę,
a później ją zdmuchnąć.


Come un'illusione dopo fiumi di rancore
tu sei dentro quella vita che vorrei.
Splendida visione in un deserto di dolore
ho già i brividi se penso che ci sei.

Jak iluzja po rzekach żalu
ty jesteś w życiu, które chciałbym mieć.
Urzekająca wizja na pustyni bólu
już mam dreszcze, kiedy pomyślę, że (tu) jesteś.


Scaldami ed io poi farò lo stesso,
prendimi io sono indifeso adesso.
E parlami di te: la vita che sognavi
era questa, insieme a me, oppure no?
Non dirmelo.
Ogrzej mnie, a ja później zrobię to samo,
weź mnie, teraz jestem bezbronny.
I opowiedz mi o sobie> czy życie, o którym marzyłaś
była ta razem ze mną, czy nie?
Nie mów mi tego.


E come un'illusione dopo fiumi di rancore
tu sei dentro quella vita che vorrei.
Splendida visione in un deserto di dolore

ho già i brividi se penso che ci sei.
Jak iluzja po rzekach żaluty jesteś w życiu, które chciałbym mieć.
Urzekająca wizja na pustyni bólu
już mam dreszcze, kiedy pomyślę, że (tu) jesteś.


Parlarti ancora mentre il mondo affiora,
dirti che non sei sola e lo sai.
La tua pelle ora, tutto il resto vola...
E nel niente solo noi...
Lontana una luce dà poesia:
non andar via.

Rozmawiać z tobą podczas gdy świat rozkwita,
powiedzieć ci, że nie jesteś sama i wiesz o tym.
Teraz twoja skóra, wszystko inne lata...
I w nicości jesteśmy tylko my...
Oddalone światło tworzy poezję:
nie odchodź.


Come un'illusione dopo fiumi di rancore
tu sei dentro quella vita che vorrei.
Splendida visione in un deserto di dolore
ho già i brividi se penso che ci sei.

Jak iluzja po rzekach żaluty jesteś w życiu, które chciałbym mieć.
Urzekająca wizja na pustyni bólu
już mam dreszcze, kiedy pomyślę, że (tu) jesteś.


Parlarti ancora mentre il mondo affiora,
dirti che non sei sola e lo sai.
La tua pelle ora, tutto il resto vola...
E... ah ah ah, ari ari ar
Rozmawiać z tobą podczas gdy świat rozkwita,
powiedzieć ci, że nie jesteś sama i wiesz o tym.
Teraz twoja skóra, wszystko inne lata...

E... ach ach ach...


Użycie rodzajnika określonego



Rodzajnika nieokreślonego używamy, kiedy:

- nie mamy na myśli konkretnego przedmiotu, a jedynie rzecz będącą reprezentantem klasy obiektów, np. samochodów, książek itp., np.: Vorrei comprarmi un buon vino.(Chciałbym kupić sobie jakieś dobre wino.)

- obiekt, o którym mowa jest znany nam, a nie jest znany naszemu rozmówcy, np.: Ieri sera ho finito di leggere un libro. (Wczoraj wieczorem skończyłem czytać książkę - pewną książkę.

- obiekt, do którego się odnosimy, jest znany obu stronom rozmowy, natomiast chcemy się o nim wyrazić o "takim, a nie innym obiekcie", a nie jako "o tym, a nie innym obiekcie",np.: Adesso che ho un cane devo uscire di casa tre volte al giorno. (Teraz, kiedy mam psa, muszę wyjść z domu trzy razy dziennie - psa, a nie kota.);

- kiedy chcemy nadać rzeczownikowi wartość ekspresywną (np. podziw), np.: Ha una
immaginazione! 
(Ale ma wyobraźnię!).

poniedziałek, 27 czerwca 2011

Rodzajnik nieokreślony



W języku włoskim, obok rodzajnika określonego, istnieje także rodzajnik nieokreślony. Jego zadaniem jest nadawanie nieokreślonego charakteru opisywanym przez siebie przedmiotom. Rodzajnik ten, co warto podkreślić, nie posiada form liczby mnogiej. Rzadko we współczesnym języku włoskim pojawiają się popularne dawniej formy liczby mnogiej tego rodzajnika (dei, degli, delle).
W liczbie pojedynczej natomiast istnieje kilka form rodzajnika nieokreślonego; zależą one od poprzedzanego przez siebie rzeczownika:

UNO
przed rzeczownikami rodzaju męskiego rozpoczynającymi się od tzw. "s impura", czyli "s", które występuje przed spółgłoską oraz przed połączeniami literowymi: gn [n'],pnpssc [š], xyz, a także półsamogłoski [j], np.: uno studente, uno pneumatico, uno psichiatra, uno sbirro, uno zaino;

UN'
przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej, które rozpoczynają się od samogłoski (tylko i wyłącznie), np.: un'amico, un'ombra, un'eternità, un' università, un'omicidio;

UNA
przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego we wszystkich innych wypadkach, np.: una macchina, una ragazza, una persona;

UN przed rzeczownikami rodzaju męskiego we wszystkich pozostałych wypadkach, np.: un ragazzo, un letto, un cane, un elefante.

Forma rodzajnika nieokreślonego może ulec zmianie, pod warunkiem, że rzeczownik poprzedzony jest przymiotnikiem, np.:

uno studente ----> un bravo studente;
un'idea -----------> una bellissima idea.

wtorek, 7 czerwca 2011

Użycie rodzajnika określonego


Rodzajnika określonego używa się w wyrażeniach zwyczajowych, wziętych z życia codziennego, np. prendere il taxi (brać taksówkę) , avere la macchina (mieć samochód), a oprócz tego w tzw. utartych zwrotach, np. fare le vacanze (urządzać wakacje). Poza tym również wtedy, kieyd mówimy o rzeczy znanej zarówno nam, jak i naszemu rozmówcy i jesteśmy w stanie ocenić, że uzna go on za jedyny mogący wchodzić w grę w danym kontekście, np.: 

  • Sai dov'e' il libro? (quel che ho, il mio libro) - Czy wiesz, gdzie jest książka? (ta, konkretne książka, moja książka).

Również wtedy, gdy o danym obiekcie chcemy się wyrazić jako o tym, a nie innym, np.:

  • Potresti spiegarmi la frase italiana di cui avevamo parlato pochi giorni fa? - Czy mógłbyś mi wytłumaczyć to zdanie włoskie, o którym rozmawialiśmy parę dni temu?

Ponadto rodzajnika określonego używamy w następujących sytuacjach:

- kiedy nasze wypowiedzi mają charakter ogólny (nawet wtedy, kiedy rzeczownik użyty w liczbie pojedynczej oznacza pewną klasę obiektów), np.:

  • La grammatica italiana e' difficile - Gramatyka włoska jest trudna.

- podając godzinę, np.:

  • A che ora partite? -O której wyjeżdżacie?
  • Partiamo alle sette.

- przed określeniami: signor, signora, signorina stosowanych wraz z nazwiskiem osoby,
a także tytuł naukowy + nazwisko:

  • Hai visto il signor Bianco? - Czy widziałeś pana Bianco?
  • La signorina Verde mi ha detto che sei stanco. - Panna Verde powiedziała mi, że jesteś zmęczony.


czwartek, 2 czerwca 2011

Rodzajnik określony

Rodzajnik określony


W języku włoskim każdy rzeczownik poprzedzony jest rodzajnikiem. Podstawową funkcją rodzajnika jest, jak sama nazwa wskazuje, określenie rodzaju danego rzeczownika. Nie jest to jednak jedyna jego funkcja. Określa on także liczbę danego rzeczownika (pojedynczą lub mnogą), mówi nam o tym czy dany obiekt rzeczywistości pozajęzykowej jest znany rozmówcom, czy nie. 

Rodzajnik określony może mieć formy: il, la, l', lo w liczbie pojedynczej,
w liczbie mnogiej zaś: i, gli oraz le. Wybór właściwej formy jest uzależniony od rodzaju rzeczownika, ale również od jego pierwszej litery:

a) rzeczowniki rodzaju męskiego, które rozpoczynają się od spółgłoski poprzedzamy rodzajnikiem "il" w liczbie pojedynczej, zaś rodzajnikiem "i" 
w liczbie mnogiej.

il cane (pies) - i cani (psy);

b) rzeczowniki rozpoczynające się w języku włoskim od samogłoski
(a,e, i, o, u bez "y") w liczbie pojedynczej poprzedzamy rodzajnikiem l', w liczbie mnogiej natomiast rodzajnikiem gli:

l'amico (przyjaciel) - gli amici (przyjaciele);

c)istnieje jescze jedna grupa rzeczowników w języku włoskim, a mianowicie rozpoczynających się od: ps, pn, y, x, gn, s+spółgłoska (tzw. s impura). Przed nimi stawiamy rodzajnik lo w liczbie pojedynczej i rodzajnik gli w liczbie mnogiej:

lo xenofobo (ksenofob) - gli xenofobi (ksenofobowie)

Na szczęście takie rzeczowniki zdarzają się w języku włoskim dość rzadko.