poniedziałek, 1 sierpnia 2011

Pory roku, miesiące, dni tygodnia

Pory roku, miesiące, dni tygodnia

Pory roku
la primavera - wiosna;
l'estate - lato;
l'autunno - jesień;
l'inverno - zima

Le stagioni dell'anno

Miesiące
gennaio - styczeń;
febbraio - luty;
marzo - marzec;
aprile - kwiecień;
maggio - maj;
giugno - czerwiec;
luglio - lipiec;
agosto - sierpień;
settembre - wrzesień;
ottobre - październik;
novembre - listopad;
dicembre - grudzień

Dni tygodnia:
lunedì - poniedziałek;
martedì - wtorek;
mercoledì - środa;
giovedì - czwartek;
venerdì - piątek;
sabato - sobota;
domenica - niedziela

niedziela, 24 lipca 2011

Zdania oznajmujące



Szyk zdania oznajmującego w języku włoskim nie różni się od zdania polskiego.
Na początku występuje podmiot, następnie orzeczenie, a po nim dopełnienie:

I libri sono interessanti. -  Książki są ciekawe.


Zdanie może też zawierać okoliczniki i przydawki:

I quattro gialli libri sulla tavola sono interessanti. - Cztery żółte książki na stole są interesujące.

Wtedy szyk zdania pozostaje nienaruszony, ponieważ przydawki są wstawione przed podmiot.

Zdanie może zawierać przydawkę również na końcu:

I libri sono sulla tavola. - Książki są na stole.


We włoskim istnieją też zdania rozpoczynające się od orzeczenia:

Potete comprarmi un chilo di pere - Możecie kupić mi kilogram gruszek.

Tak więc w języku włoskim obowiązuje taki sam szyk zdania oznajmującego, jak w języku polskim w kolejności: podmiot + orzeczenie + dopełnienie


Zadanie: Przetłumacz poniższe zdania na język polski. Słowa pochodzą z poprzednich lekcji. Jeśli nie znasz słówek, użyj słownika ling.pl

  1. Parlo un po' l'italiano.
  2. Sono straniero, vengo dalla Polonia, abito a Cracovia.
  3. Le pere ed i libri sono sulla tavola.
  4. La poesia è molto interessante.
-------------------------
Odpowiedzi: 1. Mówię trochę po włosku. 2. Jestem cudzoziemcem, pochodzę z Polski, mieszkam w Krakowie. 3. Gruszki i książki są na stole. 4. Poezja jest bardzo interesująca.

sobota, 23 lipca 2011

Studia we Włoszech


PDFDrukujEmail
Czy marzyliście kiedyś o tym, by studiować za granicą? I to nie w Wielkiej Brytanii czy Irlandii, ale w kraju o znacznie przyjemniejszym klimacie? Dla wielu Polaków studia za granicą wydają się być niemożliwym do spełnienia marzeniem. Takie podejście wynika z braku informacji o rzeczywistych możliwościach. Największą przeszkodą na początku nie muszą być pieniądze, ale bariera językowa. By rozpocząć studia we Włoszech należy, co jest logiczne, posługiwać się w sposób płynny językiem włoskim. Szczególnie ważna jest zdolność rozumienia i opanowanie języka specjalistycznego koniecznego dla danego kierunku studiów.  Dla osób chcących studiować kierunki ścisłe we Włoszech szkoła Bertrand Russel organizuje kursy przygotowawcze. Humaniści mają więcej szczęścia - wystarczy im opanowanie języka ogólnego np. poprzez intensywny kurs językowy.

Każda uczelnia  ma swoją politykę dotyczącą przyjmowania kandydatów na studia. By poznać szczegółowe informacje należy zajrzeć na stronę uczelni. Wymagania zmieniają się bowiem z roku na rok. Poniżej przedstawiam ogólne informacje dotyczące studiów w Università degli Studi di Padova.
Wymagania związane z przyjęciem na studia są różne w zależności od kierunku studiów. Uniwersytet w Padwie oferuje trzy rodzaje kierunków studiów:
Corsi ad accesso libero: kierunki studiów z wolnym wstępem, bez limitu miejsc

Corsi ad accesso programmato: ograniczona liczba miejsc, co roku ustala się kryteria przyjęcia w tzw. Avviso di ammissione, przeprowadzany jest egzamin wstępny na studia

Corsi ad accesso con prova di accertamento obbligatoria: bez limitu miejsc, obowiązkowy test z podstaw wiedzy potrzebnej do rozpoczęcia studiów

Wymagane dokumenty:
- W przypadku studiów pierwszego stopnia (licencjackich/inżynierskich) należy dostarczyć tłumaczenie przysięgłe dyplomu ukończenia szkoły średniej. W przypadku studiów drugiego stopnia  tłumacznie przysięgłe dyplomu ukończenia studiów pierwszego stopnia oraz przebiegu studiów.

- Należy zwrócić się do ambasady lub konsulatu włoskiego w  kraju pochodzenia z prośbą o tzw. „dichiarazione di valore”.

- Niezbędny jest również włoski numer identyfikacji tzw. codice fiscale. By uzyskać codice fiscale należy udać się do Ufficio Locale dell'Agenzia delle Entrate i przedstawić ważny dokument tożsamości.
Co roku Uniwersytet w Padwie publikuje informator dotyczący zasad immatrykolacji, który jest dostępny również w języku angielskim „Studying in Padua”.

EGZAMIN WSTĘPNY NA STUDIA:
A może medycyna we Włoszech? Na przykład w Uniwersytecie Padwańskim - uczelni, na której Galileusz przeprowadzał pierwsze autopsje.

Szkoła Bertrand Russell oferuje kursy przygotowujące kandydatów na studia do egzaminu wstępnego na takie kierunki jakmedycyna, chirurgia, stomatologia, weterynaria. Kurs organizowany jest zarówno dla obcokrajowców jak i Włochów. Lekcje biologii, chemii, matematyki i fizyki prowadzone są przez wykwalifikowaną kadrę i odbywają się w grupach liczących nie więcej niż 10 osób. Od uczestników wymaga się dobrej znajomości języka włoskiego, która w czasie kursu zostanie wzbogacona o słownictwo specjalistyczne niezbędne do studiowania we Włoszech.
-------
Artykuł pochodzi ze strony http://www.jezyk-wloski.com 

czwartek, 21 lipca 2011

Wymowa liczebników włoskich

Na poniższej stronie znajduje się wymowa liczebników włoskich:
  • Numeri cardinali (liczebniki główne)
  • Numeri ordinali (liczebniki porządkowe)


A żeby nie znudzić wam życia skomplikowanymi włoskimi liczebnikami, na następnej lekcji zajmiemy się budową zdań oznajmujących!

Liczebniki porządkowe - zadania

A tutaj ćwiczenia z liczebników porządkowych:


1. Uzupełnij liczebniki rosnąco:

  1. primo


  2. quarto

  3. sesto
  4. settimo


  5. decimo

------------





2. Odpowiedz na poniższe pytania

1) - Licząc od lewej do prawej, il portone (drzwi) znajduje się na miejscu...
       Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery)    Mela (figura tratta da Corel Magic Gallery)   cane  (figura tratta da Corel Magic Gallery)   
   primo
 
  quarto
   terzo

2)- Licząc od lewej do prawej, il gatto (kot) znajduje się na miejscu...

           Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery)    Mela (figura tratta da Corel Magic Gallery)   cane  (figura tratta da Corel Magic Gallery)    

  primo

  secondo
  quarto

3) - Licząc od lewej do prawej, il cane (pies)  znajduje się na miejscu...
Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) cane  (figura tratta da Corel Magic Gallery)   

  primo
  quarto
 
 terzo 


4) -  Licząc od lewej do prawej, il cane  znajduje się na miejscu...
  Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery) cane  (figura tratta da Corel Magic Gallery)       
  secondo
  ottavo

  quinto

5) - Licząc od lewej do prawej,  il cane znajduje się na miejscu:
    Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery)     Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery)     cane  (figura tratta da Corel Magic Gallery)     Gatto (figura tratta da Corel Magic Gallery)    
  terzo
  secondo
  primo


6) - Która figura znajduje się licząc od lewej do prawej jako terza?

       da Corel gallery          da Corel gallery       da Corel gallery    da Corel gallery 

(l'uomo; il gatto; il cane; il gatto)


Odpowiedzi:
1 - odpowiedź znajduje się w materiale z poprzedniej lekcji
2 - 1 quarto, 2 primo, 3 quarto, 4 ottavo, 5 terzo, 6 il cane

Liczebniki porządkowe

Kilka włoskich liczebników porządkowych (1 - 10)

primo - pierwszy
secondo - drugi
terzo - trzeci
quarto - czwarty
quinto - piąty
sesto - szósty
settimo - siódmy
ottavo - ósmy
nono - dziewiąty
decimo - dziesiąty

Liczebniki porządkowe od "10" wzwyż tworzy się poprzez odcięcie 
ostatniej litery liczebnika głównego (samogłoski) i dodanie końcówki "-esimo", np:

undicesimo - jedenasty;
dodicesimo - dwunasty;
tredicesimo - trzynasty;

quarantesimo - czterdziesty;
cinquantesimo - pięćdziesiąty;

Natomiast liczebniki porządkowe, gdzie występuje "tre" (trzy) lub "sei" (sześć), zachowują końcówkę z liczebnika głównego. Popatrzmy:

ventitreesimo - dwudziesty trzeci;
quarantaseiesimo - czterdziesty szósty.


Liczebniki porządkowe zgadzają się pod względem liczby i rodzaju
z rzeczownikiem, przed którym stoją.

il primo piano - pierwszy plan; pierwsze piętro
Abitiamo al quarto piano. - Mieszkamy na czwartym piętrze.
Dobbiamo scendere alla seconda fermata - Musimy wysiąść na drugim przystanku.


Liczebniki porządkowe stosuje się:

- podając wieki (jako stulecia), np.:

il VI secolo a. C. (il sesto secolo avanti Cristo) - szósty wiek przed Chrystusem ;

- podając " numery" władców i papieży:

Giovanni Paolo II (secondo)

Uwaga! 

Podając stulecia, nie musimy korzystać z metody przedstawionej powyżej. Jeśli mówimy o wiekach od XIII - XX, istnieje jeszcze jeden sposób, w jaki możemy je wyrazić:
 
il'900/ il Novecento - dla określenia wieku XX;
il'300/ il Trecento - dla określenia wieku XIV; 
l'800/  l'Ottocento - dla określenia wieku XIX.

wtorek, 19 lipca 2011

Liczebniki główne - zadania

1. Napisz poniższe liczby w języku włoskim:

  • 65
  • 23
  • 55
  • 13
  • 42
  • 1995
  • 2012
  • 2000

2. Przetłumacz na j. polski:

  • diciotto
  • settantatre
  • ottantanove
  • centosedici
  • millenovecentoottantacinque
  • duemiladue
  • trentaquattro
--------------------------------------

Odpowiedzi:
1.
  • 65 - sessantacinque
  • 23 - ventitre
  • 55 - cinquantacinque
  • 13 - tredici
  • 42 - quarantadue
  • 1995 - millenovecentonovantacinque
  • 2012 - duemiladodici
  • 2000 - duemila
2.
  • diciotto - 18
  • settantatre - 73
  • ottantanove - 89
  • centosedici - 116
  • millenovecentoottantacinque - 1985
  • duemiladue - 2002
  • trentaquattro - 34

Liczebniki główne


zero - zero; 
uno - jeden; 
due - dwa;
tre - trzy; 
quattro - cztery;
cinque - pięć;
sei - sześć;
sette - siedem;
otto - osiem;
nove - dziewięć;
dieci - dziesięć;
undici - jedenaście;
dodici - dwanaście;
tredici - trzynaście;
quattordici - czternaście;
quindici - piętnaście;
sedici - szesnaście;
diciasette - siedemnaście;
diciotto - osiemnaście;
diciannove - dziewiętnaście;
venti - dwadzieścia;
ventuno - dwadzieścia jeden;


ventidue - dwadzieścia dwa;
trenta - trzydzieści;
quaranta - czterdzieści;
cinquanta - pięćdziesiąt;
sessanta - sześcdziesiąt;
settanta - siedemdziesiąt;
ottanta - osiemdziesiąt;
novanta - dziewięćdziesiąt;
cento - sto;


centonovantotto - sto dziewięćdziesiąt osiem;
mille - tysiąc;
due mila - dwa tysiące;
un milione - milion;
due milioni - dwa miliony;
un miliardo - miliard;
tre miliardi - trzy miliardy;


Uwaga!

Liczebnik "tysiąc" to po włosku "mille"; w liczbie mnogiej przyjmuje on postać: "mila". Zatem mówimy "millenovecento" (1900), ale chcąc już powiedzieć o liczbie "2900", powiemy "duemilanovecento".

Liczbniki główne piszemy w języku włoskim łącznie, np.:
duemilanovecentosettantasette (2977) 

piątek, 15 lipca 2011

Rodzajnik określony - ćwiczenia

Witajcie! Znalazłam dla Was kolejną porcję ćwiczeń z rodzajnika określonego:


http://www.tresoldi.pro.br/articoli1.html


Wybieramy poprawną odpowiedź i na końcu klikamy na Fine Test. Jeśli nie znacie jakiegoś słówka, polecam Wam słownik http://www.ling.pl :) 


Na następnej lekcji zaczniemy liczebniki.

poniedziałek, 11 lipca 2011

Nek - Cri




Vai, oggi voglio restare solo oresei così, prima mi fai del male poi del bene

Idź, dzisiaj chcę zostać sam... godzinami..
Jesteś taka… najpierw sprawiasz mi ból a potem radość


E sarà il motivo per cui val la pena di amare
e sarà il motivo per cui val la pena soffrire
serve a vivere

I będzie to motyw dla którego warto kochać
I będzie to motyw dla którego warto cierpieć
Przydaje się w życiu



Cri lo sai, mi lasci qualcosa di più
sai capire
Cri lo sai, è scritto che mi resterai
dentro al cuore
ma tu, sei così
e tu, fai così
anche a chi t' ama

Cri, wiesz to, zostaw mi coś więcej
Potrafisz zrozumieć
Cri, wiesz, to napisane jest że zostaniesz w moim sercu
Ale ty, jesteś taka…
I ty, robisz tak…
Również temu kto cię kocha



Tra, tra le tue dolci parole e le tue scuse
scoprirò, quello che mi trattiene trattiene


Pomiędzy twoimi słodkimi słowami i twoimi przeprosinami
Odkrywam to co mnie zatrzymuje


C' è sempre un motivo per cui val la pena di amare
e di conseguenza varrà anche la pena soffrire
ci fa vivere


Jest zawsze jakiś powód dla którego warto kochać
I w konsekwencji przyjdzie również żal cierpieć za to jak się żyje

 

Cri lo sai, mi lasci qualcosa di più
sai capire
Cri lo sai, è scritto che mi resterai
dentro al cuore
ma tu, sei così
e tu, fai così
anche a chi t' ama, Cri

Cri, wiesz to, zostaw mi coś więcej
Potrafisz zrozumieć
Cri, wiesz to, napisane jest że zostaniesz w moim sercu
Ale ty, jesteś taka…
I ty, robisz tak…
Również temu kto cię kocha


ma tu, sei così
e tu, fai così
anche a chi t' ama

Ale ty, jesteś taka…
I ty, robisz tak…
Również temu kto cię kocha

Witajcie! Dziś zapraszam Was na stronę, na której możecie świetnie przećwiczyć rodzajniki nieokreślone:


http://space.cinet.it/cinetclub/emmegi/matematica/altrematerie/articoliindeterminativi.htm


Po prawej stronie widzimy słowo. Po lewej mamy wybór rodzajnika. Klikamy na wybrany rodzajnik, a następnie na Verifica la tua risposta. Jeśli otrzymamy Soluzione esatta, oznacza, że dodaliśmy poprawny rodzajnik. Jeśli natomiast widzimy Soluzione errata, oznacza to, że mamy błąd.


Podzielcie się wynikami!

poniedziałek, 4 lipca 2011

Rodzajniki - ćwiczenia

Rodzajniki - ćwiczenia


zad. 1
Proszę wstawić w wykropkowane miejsce odpowiedni rodzajnik określony.


... chiave ... fiore ... psicologo ... mani

... aereo ... macchina ... ragazzo ... valigia

... notte ... yacht ... elefante ... occhio

... gatto ... giornali ... gente ... citta' 

...uomini ... animale ... xenofobo ... specchi



zad.2 Proszę wstawić w wykropkowane miejsca odpowiedni rodzajnik nieokreślony.

... testa  ... informazione ... anno ... ora 

... acqua ... vino ... amore ... gamba

... luce ... lettera ... pneumatico ... secondo

... quaderno ... penna ... campagna ... fiume

... quadro ... armadio ... letto ... studente





Odpowiedzi:

zad.1

la chiave     il fiore      lo psicologo     le mani
l'aereo       la macchina    il ragazzo   la valigia
la notte      lo yacht        l'elefante      l'occhio
il gatto       i giornali      la gente        la citta
gli uomini   l'animale     lo xenofobo   gli specchi

zad.2

una testa    un'informazione    un anno    un'ora
un'acqua     un vino   un amore  una gamba
una luce     una lettera     uno pneumatico  un secondo
un quaderno   una penna   una campagna   un fiume
un quadro    un armadio    un letto       uno studente

Negramaro - Solo per te

Kolejna piosenka, tym razem na życzenie. Nie bójcie się wyrażać swoich opinii na temat tego bloga. Jestem otwarta na propozycje i rady!


Negramano - Solo per te (Tylko dla ciebie)

Solo per te
convinco le stelle
a disegnare nel cielo infinito
qualcosa che somiglia a te 
Tylko dla ciebie
przekonam gwiazdy
by narysowały na nieskończonym niebie
coś co jest podobne do ciebie



solo per te
io cambierò pelle
per non sentir le stagioni passare
senza di te 
Tylko dla ciebie
zmienię skórę
by nie czuć pór roku minionych
bez ciebie



come la neve non sa
coprire tutta la città 
Jak śnieg nie potrafiący przykryć całego miasta

come la notte
non faccio rumore
se cado è per te 
Jak noc
nie hałasuję
jeśli upadam to dla ciebie



come la neve non sa
coprire tutta la città 
Jak śnieg nie potrafiący
przykryć całego miasta



come la notte
non faccio rumore
se cado è per te 
Jak noc
nie hałasuję
jeśli upadam to dla ciebie



è per te
è per te
è per te 
to dla ciebie
to dla ciebie
to dla ciebie


come la notte 
non faccio rumore 
se cado è per te x 4
Jak noc
nie hałasuję
jeśli upadam to dla ciebie x4


wtorek, 28 czerwca 2011

Nek - Notte di febbraio





Stai con me, è presto e poi che fretta c'è
anche se fuori dall'auto già piove da un'ora
e sale piano la voglia di una casa,
una candela da accendere
e poi spegnere.
Zostań ze mną, jest wcześnie, a poza tym skąd ten pośpiech
Mimo że na zewnątrz auta już pada od godziny
i powoli przychodzi pragnienie pójścia do domu,
Trzeba zapalić świeczkę,
a później ją zdmuchnąć.


Come un'illusione dopo fiumi di rancore
tu sei dentro quella vita che vorrei.
Splendida visione in un deserto di dolore
ho già i brividi se penso che ci sei.

Jak iluzja po rzekach żalu
ty jesteś w życiu, które chciałbym mieć.
Urzekająca wizja na pustyni bólu
już mam dreszcze, kiedy pomyślę, że (tu) jesteś.


Scaldami ed io poi farò lo stesso,
prendimi io sono indifeso adesso.
E parlami di te: la vita che sognavi
era questa, insieme a me, oppure no?
Non dirmelo.
Ogrzej mnie, a ja później zrobię to samo,
weź mnie, teraz jestem bezbronny.
I opowiedz mi o sobie> czy życie, o którym marzyłaś
była ta razem ze mną, czy nie?
Nie mów mi tego.


E come un'illusione dopo fiumi di rancore
tu sei dentro quella vita che vorrei.
Splendida visione in un deserto di dolore

ho già i brividi se penso che ci sei.
Jak iluzja po rzekach żaluty jesteś w życiu, które chciałbym mieć.
Urzekająca wizja na pustyni bólu
już mam dreszcze, kiedy pomyślę, że (tu) jesteś.


Parlarti ancora mentre il mondo affiora,
dirti che non sei sola e lo sai.
La tua pelle ora, tutto il resto vola...
E nel niente solo noi...
Lontana una luce dà poesia:
non andar via.

Rozmawiać z tobą podczas gdy świat rozkwita,
powiedzieć ci, że nie jesteś sama i wiesz o tym.
Teraz twoja skóra, wszystko inne lata...
I w nicości jesteśmy tylko my...
Oddalone światło tworzy poezję:
nie odchodź.


Come un'illusione dopo fiumi di rancore
tu sei dentro quella vita che vorrei.
Splendida visione in un deserto di dolore
ho già i brividi se penso che ci sei.

Jak iluzja po rzekach żaluty jesteś w życiu, które chciałbym mieć.
Urzekająca wizja na pustyni bólu
już mam dreszcze, kiedy pomyślę, że (tu) jesteś.


Parlarti ancora mentre il mondo affiora,
dirti che non sei sola e lo sai.
La tua pelle ora, tutto il resto vola...
E... ah ah ah, ari ari ar
Rozmawiać z tobą podczas gdy świat rozkwita,
powiedzieć ci, że nie jesteś sama i wiesz o tym.
Teraz twoja skóra, wszystko inne lata...

E... ach ach ach...


Użycie rodzajnika określonego



Rodzajnika nieokreślonego używamy, kiedy:

- nie mamy na myśli konkretnego przedmiotu, a jedynie rzecz będącą reprezentantem klasy obiektów, np. samochodów, książek itp., np.: Vorrei comprarmi un buon vino.(Chciałbym kupić sobie jakieś dobre wino.)

- obiekt, o którym mowa jest znany nam, a nie jest znany naszemu rozmówcy, np.: Ieri sera ho finito di leggere un libro. (Wczoraj wieczorem skończyłem czytać książkę - pewną książkę.

- obiekt, do którego się odnosimy, jest znany obu stronom rozmowy, natomiast chcemy się o nim wyrazić o "takim, a nie innym obiekcie", a nie jako "o tym, a nie innym obiekcie",np.: Adesso che ho un cane devo uscire di casa tre volte al giorno. (Teraz, kiedy mam psa, muszę wyjść z domu trzy razy dziennie - psa, a nie kota.);

- kiedy chcemy nadać rzeczownikowi wartość ekspresywną (np. podziw), np.: Ha una
immaginazione! 
(Ale ma wyobraźnię!).

poniedziałek, 27 czerwca 2011

Rodzajnik nieokreślony



W języku włoskim, obok rodzajnika określonego, istnieje także rodzajnik nieokreślony. Jego zadaniem jest nadawanie nieokreślonego charakteru opisywanym przez siebie przedmiotom. Rodzajnik ten, co warto podkreślić, nie posiada form liczby mnogiej. Rzadko we współczesnym języku włoskim pojawiają się popularne dawniej formy liczby mnogiej tego rodzajnika (dei, degli, delle).
W liczbie pojedynczej natomiast istnieje kilka form rodzajnika nieokreślonego; zależą one od poprzedzanego przez siebie rzeczownika:

UNO
przed rzeczownikami rodzaju męskiego rozpoczynającymi się od tzw. "s impura", czyli "s", które występuje przed spółgłoską oraz przed połączeniami literowymi: gn [n'],pnpssc [š], xyz, a także półsamogłoski [j], np.: uno studente, uno pneumatico, uno psichiatra, uno sbirro, uno zaino;

UN'
przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego liczby pojedynczej, które rozpoczynają się od samogłoski (tylko i wyłącznie), np.: un'amico, un'ombra, un'eternità, un' università, un'omicidio;

UNA
przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego we wszystkich innych wypadkach, np.: una macchina, una ragazza, una persona;

UN przed rzeczownikami rodzaju męskiego we wszystkich pozostałych wypadkach, np.: un ragazzo, un letto, un cane, un elefante.

Forma rodzajnika nieokreślonego może ulec zmianie, pod warunkiem, że rzeczownik poprzedzony jest przymiotnikiem, np.:

uno studente ----> un bravo studente;
un'idea -----------> una bellissima idea.

wtorek, 7 czerwca 2011

Użycie rodzajnika określonego


Rodzajnika określonego używa się w wyrażeniach zwyczajowych, wziętych z życia codziennego, np. prendere il taxi (brać taksówkę) , avere la macchina (mieć samochód), a oprócz tego w tzw. utartych zwrotach, np. fare le vacanze (urządzać wakacje). Poza tym również wtedy, kieyd mówimy o rzeczy znanej zarówno nam, jak i naszemu rozmówcy i jesteśmy w stanie ocenić, że uzna go on za jedyny mogący wchodzić w grę w danym kontekście, np.: 

  • Sai dov'e' il libro? (quel che ho, il mio libro) - Czy wiesz, gdzie jest książka? (ta, konkretne książka, moja książka).

Również wtedy, gdy o danym obiekcie chcemy się wyrazić jako o tym, a nie innym, np.:

  • Potresti spiegarmi la frase italiana di cui avevamo parlato pochi giorni fa? - Czy mógłbyś mi wytłumaczyć to zdanie włoskie, o którym rozmawialiśmy parę dni temu?

Ponadto rodzajnika określonego używamy w następujących sytuacjach:

- kiedy nasze wypowiedzi mają charakter ogólny (nawet wtedy, kiedy rzeczownik użyty w liczbie pojedynczej oznacza pewną klasę obiektów), np.:

  • La grammatica italiana e' difficile - Gramatyka włoska jest trudna.

- podając godzinę, np.:

  • A che ora partite? -O której wyjeżdżacie?
  • Partiamo alle sette.

- przed określeniami: signor, signora, signorina stosowanych wraz z nazwiskiem osoby,
a także tytuł naukowy + nazwisko:

  • Hai visto il signor Bianco? - Czy widziałeś pana Bianco?
  • La signorina Verde mi ha detto che sei stanco. - Panna Verde powiedziała mi, że jesteś zmęczony.


czwartek, 2 czerwca 2011

Rodzajnik określony

Rodzajnik określony


W języku włoskim każdy rzeczownik poprzedzony jest rodzajnikiem. Podstawową funkcją rodzajnika jest, jak sama nazwa wskazuje, określenie rodzaju danego rzeczownika. Nie jest to jednak jedyna jego funkcja. Określa on także liczbę danego rzeczownika (pojedynczą lub mnogą), mówi nam o tym czy dany obiekt rzeczywistości pozajęzykowej jest znany rozmówcom, czy nie. 

Rodzajnik określony może mieć formy: il, la, l', lo w liczbie pojedynczej,
w liczbie mnogiej zaś: i, gli oraz le. Wybór właściwej formy jest uzależniony od rodzaju rzeczownika, ale również od jego pierwszej litery:

a) rzeczowniki rodzaju męskiego, które rozpoczynają się od spółgłoski poprzedzamy rodzajnikiem "il" w liczbie pojedynczej, zaś rodzajnikiem "i" 
w liczbie mnogiej.

il cane (pies) - i cani (psy);

b) rzeczowniki rozpoczynające się w języku włoskim od samogłoski
(a,e, i, o, u bez "y") w liczbie pojedynczej poprzedzamy rodzajnikiem l', w liczbie mnogiej natomiast rodzajnikiem gli:

l'amico (przyjaciel) - gli amici (przyjaciele);

c)istnieje jescze jedna grupa rzeczowników w języku włoskim, a mianowicie rozpoczynających się od: ps, pn, y, x, gn, s+spółgłoska (tzw. s impura). Przed nimi stawiamy rodzajnik lo w liczbie pojedynczej i rodzajnik gli w liczbie mnogiej:

lo xenofobo (ksenofob) - gli xenofobi (ksenofobowie)

Na szczęście takie rzeczowniki zdarzają się w języku włoskim dość rzadko. 

czwartek, 26 maja 2011

Podstawowe zwroty

Podstawowe zwroty

Tak - Sì;

Nie - No;

Proszę. - Prego;

Dziękuję (bardzo) - Grazie mille;

Nie ma za co - Non c'è di che; Niente

Przepraszam (przykro mi) - Mi dispiace/Scusi;
Przepraszam (w prośbie o pomoc) - Mi scusi;

Nic nie szkodzi. - Non fa niente; Fa niente

Cześć - Ciao;

Dzień dobry - Buon giorno;

Dobry wieczór - Buona sera;

Do widzenia - Arrivederci;

Do zobaczenia wkrótce - A presto;

Dobranoc - Buona notte;

Dobrze - Bene;

Zgadzam się - Sono d'accordo.

Nie zgadzam się - Non sono d'accordo.

Jak się masz? - Come va?;

Jak się Pan/Pani ma? - Come sta?

Dziękuję, dobrze - Sto bene, grazie.

W porządku - Tutto bene.

Nie mówię po włosku - Non parlo italiano.

Znam włoski tylko trochę - Parlo un po' l'italiano.

Czy mówi Pan/Pani - Parla...

po angielsku - inglese?

po niemiecku - tedesco?

po francusku - francese?

po hiszpańsku - spagnolo?

po polsku - polacco?;

Mówię bardzo słabo po - Parlo un po'...

Nie rozumiem - Non capisco

Rozumiem - Capisco

Mógłby mi pan to napisać? - Me lo potrebbe scrivere, per favore?

Czy mógłby Pan/ mogłaby Pani to powtórzyć? - Potrebbe ripetermelo, per favore?

Proszę mówić wolniej - Potrebbe parlare più lentamente, per favore?

Nazywam się... - Mi chiamo...

Jestem cudzoziemcem/cudzoziemką - Sono straniero/straniera

Jestem z Polski - Vengo dalla Polonia

wtorek, 24 maja 2011

Zaimek względny - odpowiedzi

Oto odpowiedzi do porpzedniego ćwiczenia.

1.
a) Come si chiama il pesce che mangiamo?
b) Gli piace il modo in cui parli.
c) Lo scrittore di cui ti parlo non abita più qui.
d) Ugo è l'esperto a cui gli studenti fanno domande.
e) Quando vuoi portarmi il libro di cui avevamo parlato la settimana scorsa?
f) Sono i cani con cui esco ogni sera.
g) Si sono fermate due macchine da cui motori usciva fumo.

2.
a) Stavamo parlando della sua ragazza della quale non parliamo mai.
b) I suoi genitori si sono incontrati con il direttore con il quale non si vedono spesso.
c) Abbiamo visto i palazzi nei quali abitano i vostri nonni.
d) Conosci la donna alla quale Francesco offre i fiori?
e) Sono i medici dai quali andiamo spesso.


niedziela, 22 maja 2011

Zaimek względny - ćwiczenia

Odpowiedzi na następnej lekcji


1. Wstaw odpowiedni zaimek w puste miejsca:

a) Come si chiama il pesce ........ mangiamo?
    
(Jak nazywa się ryba, którą jemy?);

b) Gli piace il modo ......... parli.
    
(Podoba mu się sposób, w jaki mówisz.);

c) Lo scrittore ........ ti parlo non abita più qui.
    
(Pisarz, o którym ci mówię nie mieszka już tutaj.);

d) Ugo è l'esperto ........ gli studenti fanno domande.
    
(Ugo jest ekspertem, któremu studenci zadają pytania.);

e) Quando vuoi portarmi il libro ........ avevamo parlato la settimana scorsa?
    
(Kiedy chcesz przynieść mi książkę, o której rozmawialiśmy w zeszłym tygodniu?);

f) Sono i cani ........ esco ogni sera.
   (To są psy, z którymi wychodzę co wieczór.);

g) Si sono fermate due macchine ........ motori usciva fumo.
    
(Zatrzymały się dwa samochody, z których silników wydobywał się dym)

2. Uzupełnij zgodnie z regułą prezentowaną we wzorze:

    Marco è la persona a cui (alla quale) telefono spesso.
    
(Marco jest osobą, do której często dzwonię.)


a) Stavamo parlando della sua ragazza di cui ........ non parliamo mai.
     (Rozmawialiśmy o jego dziewczynie, o której nigdy nie rozmawiamy.);

b) I suoi genitori si sono incontrati con il direttore con cui ........ non si vedono spesso.
    
(Jego rodzice spotkali się z dyrektorem, z którym nie widują się często.);

c) Abbiamo visto i palazzi dove ........ abitano i vostri nonni.
    
(Widzieliśmy kamienice, w których mieszkają wasi dziadkowie.);

d) Conosci la donna a cui ........ Francesco offre i fiori?
    
(Znasz kobietę, której Francesco wręcza kwiaty?)
  e) Sono i medici da cui ....... andiamo spesso.
    
(To są lekarze, do których często chodzimy.)

piątek, 20 maja 2011

Nek - Lascia che io sia






Spróbujcie słuchać piosenki i czytać słowa po włosku. Później jeszcze raz, ale czytać słowa po polsku. Mam nadzieję, że się podoba.

Io non ti chiedo niente
O nic cię nie proszę

Il tuo saluto indifferente mi basta
Wystarczy mi twoje obojętne pożegnanie (pozdrowienie)

Ma tu non puoi più farmi
Male da starci male
Nie możesz mnie bardziej pogrążyć

Non vali più di questa luna spenta
Nie jesteś warta więcej niż ten wyblakły księżyc

Ricorda che dicevi a me
Pamietaj, jak mówiłaś mi

Lascia che io sia il tuo brivido più grande
Pozwól, bym została twoim największym pragnieniem

Non andare via accorciamo le distanze
Nie odchodź, skróćmy te dystanse

Nelle lunghe attese tra di noi
Podczas długich oczekiwań

Io non ho confuso mai
Nigdy nie pomyliłem

Braccia sconosciute con le tue
Nieznanych mi ramion z Twoimi

e parli e scherzi e ridi
Mówisz, żartujesz, śmiejesz się

Ti siedi e poi mi escludi sento addosso
Siadasz, i tak mnie wyrzucisz, czuję to

Sorrisi che conosco sorrisi sulla pelle
Znajome uśmiechy, czuję je na skórze

Quando eravamo terra e stelle
Gdy byliśmy ziemią i gwiazdami

Adesso se tu mi vuoi e se lo vuoi
Teraz, jeśli mnie chcesz, jesli tego chcesz

Lascia che io sia il tuo brivido più grande
Pozwól, abym został twoim największym pragnieniem

E non andare via accorciamo le distanze
I nie odchodź, skróćmy te dystanse

Nelle lunghe attese tra di noi
Podczas długich oczekiwań

Io non ho confuso mai
Nigdy mi nie przeszkadzały

I tuoi pensieri mi sfiorano
Twoje myśli dotykające mnie lekko

Ti vengo incontro e più niente è importante
Idę ci naprzeciw, nic już nie jest ważne

Solo...
Tylko...

E se lo vuoi
I jeśli tego chcesz

Lascia che io sia il tuo brivido più grande
Pozwól, abym został twoim najwiekszym pragnieniem

E non andare via non sei più così distante
Nie odchodź, nie jesteś już tak daleka

Quello che c'è stato tra di noi
To, co miedzy nami zaszło

Io non l'ho confuso mai
Wcale mi nie drażni

I tuoi pensieri mi sfiorano
Twoje mysli dotykają mnie lekko

Ed il passato si arrende al presente
A przeszłość poddaje się teraźniejszości




czwartek, 19 maja 2011

Zaimek względny

Opowiedzi z poprzedniego ćwiczenia:


mój przyjaciel .........il mio amico......
twoja gazeta   ..........il tuo giornale......
wasze błędy   ...........i vostri sbagli......
jej kraj           ...........il suo paese......
ich szkoła       ...........la loro scuola......
jego sweter    ...........il suo maglione ......







Na dzisiejszej lekcji zajmiemy się zaimkami względnymi. Podam teorię, a w następnym poście ćwiczenia. Zapraszam!




Zaimek względny to część mowy, której zadaniem jest wprowadzenie zdania podrzędnego, odnosząc się do wspomnianych wcześniej pojęć, osób, sytuacji. W  ęzyku włoskim wyróżniamy kilka takich zaimków, wśród których: che, cui, chi, dove, quanto.

Zaimek względny "che"

"Che" 
jest zaimkiem nieodmiennym, co oznacza, iż w każdym rodzaju i liczbie ma taką samą formę. Jest równoznaczne z zaimkami: il quale, i quali, la quale, le quali. Może zastąpić w zdaniu podmiot. Przykłady:

Marco ha incontrato una delle sue amiche che frequentava la stessa scuola.Marco spotkał jedną ze swoich przyjaciółek, która chodziła do tej samej szkoły.

Abbiamo perso i soldi che ci hanno regalato i nostri genitori.

Zgubiliśmy pieniądze, które sprezentowali nam nasi rodzice.

Jak widać w powyższych przykładach, zaimek "che" może zastępować podmiot - zdanie pierwsze lub wprowadzać dopełnienie zdania względnego - zdanie drugie. Jeśli jednak zaimek "che" poprzedzilibyśmy rodzajnikiem określonym, zmienia ono swoje znaczenie:

Francesco si comporta sempre bene il che dimostra la sua responsabilità.

Francesco zawsze dobrze się zachowuje, co pokazuje jego odpowiedzialność.

Przyimek "che" mógłby też zostać poprzedzony rodzajnikiem ściągnięty, jak w poniższym przykładzie:

Mi hai detto tutta la verità sull'incidente del che ti ringrazio.
Powiedziałeś mi całą prawdę na temat wypadku, za co ci dziękuję.

Zaimek względny "cui"
Zaimek ten jest nieodmienny i zazwyczaj poprzedzony przyimkiem. Zobaczmy zilustrowanie powyższej reguły na przykładach:

Mi hai portato il giornale di cui (del quale) avevamo parlato la settimana scorsa?
Przyniosłaś mi ten dziennik, o którym rozmawialiśmy w zeszłym tygodniu?

Ci sono persone con cui (con le quali) non si può parlare apertamente.Są osoby, z którymi nie można otwarcie rozmawiać.

Jak widzimy w przedstawionych zdaniach, zaimek "cui" można byłoby zastąpić zaimkami względnymi poprzedzonymi rodzajnikami ściągniętymi (np. del quale, con le quali). W miejsce wyrażenia przyimkowego "a cui" bardzo często używamy samego zaimka "cui", pozbawionego przyimka, np.:

Lui si riflette tutto il tempo chi è stata la persona cui ho telefonato oggi.On zastanawia się cały czas, kim była osoba, do której dziś zadzwoniłam.

Zaimek względny "chi"

Chi non lavora, non mangia.
Kto nie pracuje, ten nie je.

Chi non vuole andare a scuola può rimanere a casa.

Kto nie chce iść do szkoły, może zostać w domu.

Zaimek względny "dove"
Zaimek ten jest względny jeśli określa relację pomiędzy zdaniem nadrzędnym a zdaniem podrzędnym; w innych wypadkach funkcjonuje jako przysłówek miejsca. Przykłady:

Mi sono seduto a un tavolo dove aspettavo Monica.Usiadłem sobie przy stole, gdzie czekałem na Monikę.

Ci siamo incontrati davanti al bar dove lavora mia sorella.
Spotkaliśmy się przed barem, w którym pracuje moja siostra.

Zaimek względny "quanto"
Pełni on rolę zaimka względnego, jeśli został użyty w znaczeniu "quello che", w innych wypadkach jest pytajnikiem (ile?) albo służy do porównywania cech (tanto...quanto - taki...jak). Przykłady zdań, w których "quanto" jest zaimkiem względnym, przedstawiamy poniżej:

Abbiamo ascoltato quanto (quello che) volevate.Wysłuchaliśmy tego, co chcieliście.

Il medico ha ricevuto quanti (quelli che) sono venuti.
Lekarz przyjął tych, którzy przyszli.